-
1 пусковой
1. прил.сафҡа индерә торған, эшләй башлау...ы2. прил.эшләтеп ебәреү...ы, эшләтеп (хәрәкәткә килтереп) ебәрә торған -
2 задействовать
Iсов.эш (хәрәкәт) итә башлауIIсов. чтоэшкә ебәреү, эшләтә башлау -
3 включить
1. сов.кого-чтоиндереү, теркәү, өҫтәү2. сов. чтоҡабыҙыу, тоҡандырыу, эшләтә башлау3. сов. чтоподключитьтоташтырыу -
4 заняться
I1. сов. чемшөғөлләнә (эшләй) башлау, тотоноу2. сов. с кем-чем; разг.булышлыҡ (ярҙам) итеү, шөғөлләнеү3. сов.кем-чемиғтибар итеү, ҡыҙыҡһыныуII1. сов.тоҡаныу, ҡабыныу, янып китеү2. сов.таң ата башлау (һыҙылыу) -
5 заработать
I1. сов. что и без доп.эшләп табыу2. сов. что и без доп. прост.алыу, эләктереүIIсов.начать работатьэшләй башлау -
6 подтянуться
1. сов.күтәрелеү, кәүҙәне күтәреү2. сов.йыйылыу, тупланыу3. сов. перен., разг.яҡшыраҡ эшләй башлау, тырыша башлау4. сов. разг.о животе, губах и т.п.ыҡсымланыу, турайыу, тартылыу -
7 запустить
I1. сов. что, чем; разг.ырғытыу, бәреү, ебәреү2. сов. чтоосороу, ебәреү3. сов. что; разг.эшләтеп ебәреү, эшләтә башлау, тоҡандырыу4. сов. что; разг.тығыу, тығып ебәреү5. сов. что; разг.батырыу, ҡаҙау6. сов.кого-что; прост.ебәреүII1. сов. чтоташландыҡ хәлгә килтереү, рәтен ебәреү2. сов. чтоо болезниаҙҙырыу3. сов. чтос.-х.һауыуҙы ташлатыу, һыуалдырыу -
8 включиться
1. сов.ҡушылыу, ҡатнашыу2. сов.тоташыу, ҡабыныу, эшләй башлау -
9 поддать
1. сов. что, чемюғарыға ырғытыу, сөйөп ебәреү2. сов.чего; разг.өҫтәү, арттырыу, шәбәйтеү, өҫтәй (арттыра, шәбәйтә) төшөү3. сов. что; разг.в игребиреү, ашатыуподдать газу — газ өҫтәй төшөү (двигателдең әйләнеш һанын һәм ҡеүәтен күбәйтеп, тиҙлекте шәбәйтеү)
поддать жару (пару) — дәрт менән эшләп китеү, ҡыҙыуыраҡ эшләй башлау
-
10 перестроиться
1. сов.яңынан (икенсе төрлө) теҙелеү2. сов.башҡаса эшләй башлау, эш тәртибен үҙгәртеү -
11 строй
1. мкакойтөҙөлөш, ҡоролош2. мсаф, строй3. мсистема построения чего-л.төҙөлөш4. м муз.көйләнеш, көйвыходить из строя — рәттән сығыу, эшлектән сығыу
-
12 завести
1. сов.кого-чтоилтеп ташлау, алып килеү (инеү), индереү2. сов.кого; разг.юл ыңғайы индереү, индереп сығыу3. сов.когоситкә алып китеү, (төпкөлгә) индереү4. сов. чтотөҙөү, ҡороу, һалыу, булдырыу5. сов.кого-чтоприобрестиалыу, булдырыу6. сов. чтоурынлаштырыу, индереү7. сов. чтоначатьбашлау, башлап ебәреү8. сов. чтохәрәкәткә килтереү, ҡуҙғатып (эшләтеп) ебәреү, йөрөтөү, эшләтеүзавести в тупик — ҡомға ултырыу, көрсөккә терәтеү
-
13 пустить
1. сов.кого-чтоебәреү, сығарып ебәреүпусти его, не держи — ебәр уны, тотма
2. сов.кого-чтобәреү, рөхсәт итеү3. сов.кого-чтоиндереү, ебәреү4. сов. чтохәрәкәткә килтереү, сафҡа индереү, эшләтеп ебәреү5. сов. чтоебәреү, йөрөтә башлау6. сов. что, чемебәреү, бәреү, елгәреү7. сов. что; разг.ебәреү, таратыу8. сов. чтодать росток, корниебәреү, үҫә башлау, сығарыу9. сов. с предлогом `в`-ға/-гә ебәреү (биреү) -
14 отказаться
1. сов.от чего и с неопр.ризалашмау, теләмәү2. сов.не принять, отвергнутьбаш тартыу, кире ҡағыу, ҡабул итмәү, кире ҡайтыу (ҡайтауыллау), кире уйлау, дүнеү3. сов. с неопр.перестать действовать — о частях тела, органах чувств и т.п.
йөрөмәй (күрмәй, туҡтай, сыҡмай, эшләмәй) башлау4. сов. с неопр.эшләмәй башлау, туҡтау, ватылыу, боҙолоуне откажусь (не отказался бы) — ҡаршы түгел, әҙермен, баш тартмайым
-
15 отказать
1. сов.кому, в чёмкире ҡағыу, үтенесте үтәмәү, ризалашмау, риза булмау, баш тартыу2. сов.кому, в чёммәхрүм итеү, инҡар итеү, барлығын күрмәү3. сов. разг.перестать действоватьтуҡталыу, эшләүҙән туҡтау, эшләмәй (башлау)4. сов. разг.перестать служить — о частях тела, органах чувств и т.п.
йөрөмәү, күрмәү, туҡтау, эшләмәүне откажи(те) в чём и с неопр. — зинһар, зинһар өсөн
-
16 браться
1. несов.за кого-чтототоноу2. несов.за чтоприниматьсябашлау, керешеү, тотоноубраться за перо — яҙа башлау, яҙырға тотоноу
3. несов.появляться, возникатькилеү, барлыҡҡа килеү, хасил булыу4. несов. страд. от брать -
17 приналечь
1. сов. на что; разг.бер аҙ баҫыу, баҫа төшөү, шәберәк башлау2. сов. на что; разг. перен.усердно приняться за что-л.нығыраҡ тотоноу, көс һалып эшләү -
18 ход
Iмдвижение; массовое перемещение рыбы в места нерестайөрөш, йөрөм, аҙым, барыу, юл; үрләү ваҡытыIIм перен.течение, развитие чего-л.барыш, үҫеш, ағышмвходюл, барыу юлы, инеү (юлы)IVмрабочая часть машины и др.тәгәрмәс, табан, ҡуласаVмв игресығыу, йөрөү, сығышVIм тех.работа машины, механизмаэшләү, барыу, йөрөшм перен.манёвр, приёмалым, ысул, юлмкоридор, тоннельүткәүел, үтеү урыны (юлы)на ходу: — 1) эшкә әҙер
2) барғанда, юл ыңғайында; своим ходом идти — үҙ йүнәлеше (ағышы) менән барыу
не дать ходу кому — кемгә юл бирмәү, ҡаршы төшөү
с ходу: — 1) барышлай, туҡтап тормай
2) шунда уҡ; быть в ходу — һорау ҙур булыу, ҡулланыуҙа (файҙаланыуҙа) булыу
-
19 встать
1. сов.тороу, баҫыу, тороп баҫыу, аяғүрә (аяҡҡа) баҫыувстать на ноги прям., перен. — аяғына баҫыу (тороу), аяҡҡа баҫыу
2. сов. разг.остановитьсяйөрөмәй (эшләмәй) башлау, туҡтау, туҡталыу3. сов. разг.покрыться льдомвстать на путь чего или какой — юлына баҫыу, юлға баҫыу
встать на сторону чью-л. — кемдеңдер яғына баҫыу, кем яҡлылыр булып китеү
встать с левой ноги — һул аяҡтан тороу (кәйеф булмау, уңмау)
4. сов.аяҡҡа баҫыу, һауығыу5. сов. о растенияхүҫеү, күтәрелеү, ҡалҡыу6. сов.подняться на борьбукүтәрелеү7. сов.взойтисығыу, ҡалҡыу, тыуыу, атыу8. сов.перед кем-чем; перен.возникнуть, появитьсякилеп тыуыу (сығыу, баҫыу)9. сов.куда-л., на что-л.; разг.баҫыу, тороу10. сов. разг.уместитьсяурынлашыу, һыйыу11. сов.приступить к какой-л. работетороу, баҫыу -
20 задуть
Iсов. чтопотушитьөрөп һүндереүIIсов. что; тех.тоҡандырыу, эшләтеп ебәреүсов.; разг.начать дутьөрә (иҫә) башлау, иҫеп (өрөп) ебәреү
- 1
- 2
См. также в других словарях:
тукталу — 1. Йөрешне, хәрәкәтне вакытлыча өзү; хәрәкәтсез калу 2. Эшләүдән туктау, эшләми башлау. Үз эшен, шөгылен вакытлыча өзү, бүлү 3. Чыкмый башлау, ябылу (вакытлы матбугат тур.) 4. Берәр эш эшләүдән тыелу, үз үзен тотып калу 5. Өзелү, тыну, тәмамлану … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кабындыру — 1. Яндыру, яндырып җибәрү 2. Эшләтә башлау, хәрәкәткә китерү моторны к. 3. күч. Хис, тойгы, энергия һ. б. уяту, тудыру … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
стандартлашу — (СТАНДАРТЛАШТЫРУ) – 1. Стандартка туры килү, стандарт буенча эшләнә башлау 2. күч. Бер формада катып калу, искереп иҗадилыгын югалту, шаблонга әйләнү (фикер, сөйләм һ. б. ш. тур.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җайлану — 1. Тәртипкә керү, рәтләнү, җайга салыну, көйләнү, үз җае белән бара башлау. Билгеле бер тәртип, эзлеклелек белән бару сүз җайланып китми иде 2. Уңай, җайлы торыш алу. Эшләү өчен җайлы, уңай хәлгә килү, ипләнү (мәс. эш коралы) ; җайга төшү, остару … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
туктау — (ТУКТАТУ) – 1. Йөрешне, хәрәкәтне өзү, бүлү, бетерү, хәрәкәтсез калу 2. Теге яки бу эшне эшләүдән тукталу, тыелу, чикләнү. үз эшен, шөгылен вакытлыча өзү, бүлү. Өзелү, бетү, дәвам итмәү 3. Чыкмый башлау, яшәеше бетү (вакытлы матбугат тур.) 4.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
хәрәкәт — и. 1. Әйбернең яки аның кисәкләренең торышы үзгәрү; тынычлык яки тик торышка капма каршы хәл. Нин. б. механизмның, машинаның һ. б. ш. эшләп торышы, йөреше 2. филос. Материянең яшәү рәвеше, аның аерылгысыз гомуми үзлеге, матди дөньяның туктаусыз… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
салыну — (САЛЫНДЫРУ) – 1. Сузылып тартылып, бөгелеп сыгылып, түбәнгә таба төшеп тору. Иелеп, бөгелеп төшү (ботак, баш һ. б. тур.). Авыша, янтая башлау (кибән, каралты һ. б. тур.) 2. Үзең эшләмичә, тырышмыйча, кешегә яки техникага һ. б. ышанып тору, шул… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тынлану — 1. Сөйләшүдән, җырлаудан, кычкырудан, атудан һ. б. ш. тавыш чыгарудан туктау, тын калу. Берәр төрле тавыш ишетелми, яңгырамый башлау; туктау 2. Берәр нәрсә эшләргә уйлаудан, фикер йөртүдән яки берәр эш эшләүдән туктау тик ул тынмый, һаман уйлый.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тыну — 1. Сөйләшүдән, җырлаудан, кычкырудан, атудан һ. б. ш. тавыш чыгарудан туктау, тын калу. Берәр төрле тавыш ишетелми, яңгырамый башлау; туктау 2. Берәр нәрсә эшләргә уйлаудан, фикер йөртүдән яки берәр эш эшләүдән туктау тик ул тынмый, һаман уйлый.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алыну — 1. (Алу (13,17,25,26) ) 2. Нәр. б. эшләргә, башкарырга риза булу, риза булып башлау бу эшкә алындым … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аяклану — 1. Аякка басу, йөреп китү. Йокыдан уянып йөри башлау, йокыдан тору 2. күч. Савыгу, тернәкләнү, хәлләнү 3. күч. Кемгә яки нәрсәгә карата кирелек эшләү, баш күтәрү, каршы чыгыш ясау традициягә каршы аякланды 4. күч. Югалган яки урланган нәрсә тур.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге